- Kościół uczy, że ciała zmarłych powinny być traktowane z szacunkiem i miłością wypływającą z wiary i nadziei zmartwychwstania. Zgodnie z biblijną tradycją Kościół usilnie zaleca zachowanie dotychczasowego zwyczaju grzebania ciał zmarłych, dopuszcza jednak kremację zwłok, jeśli nie została dokonana z pobudek przeciwnych nauce chrześcijańskiej, a zwłaszcza jeśli nie podważa wiary w zmartwychwstanie ciała (por. Kodeks Prawa Kanonicznego, kan. 1176; Katechizm Kościoła Katolickiego 2301).
- Pewne dyspozycje dotyczące kremacji podają “Obrzędy pogrzebu dostosowane do zwyczajów diecezji polskich” (Katowice 19912). Ze wskazań tych wynika, że przed kremacją należy odprawić obrzędy w kościele, kaplicy cmentarnej lub w pomieszczeniu krematorium według form podanych w rytuale. Zawsze jednak należy podkreślać pierwszeństwo grzebania ciał, które “Kościół wyżej ceni, ponieważ sam Chrystus chciał być pogrzebany. Należy również unikać niebezpieczeństwa zgorszenia lub zdziwienia ze strony wiernych”.
- Wyższość grzebania zwłok uzasadnia późniejsze wyjaśnienie Kongregacji Sakramentów i Kultu Bożego (1977 r.), która na pytanie: czy można odprawić obrzędy pogrzebowe nad urną z prochami zmarłego, wyjaśnia, że “nie wydaje się stosownym, aby nad prochami celebrowano obrzędy, które mają na celu uczczenie ciała zmarłego. Nie chodzi tutaj o potępienie kremacji, ale o zachowanie prawdziwości i czytelności znaku liturgicznego. Prochy bowiem wyrażają zniszczenie ludzkiego ciała oraz zaciemniają i nie oddają idei snu w oczekiwaniu zmartwychwstania. Ponadto to właśnie ciału, a nie prochom, oddaje się cześć w czasie liturgii, ponieważ od chwili chrztu świętego stało się ono świątynią uświęconą przez Ducha Świętego” (“Notitiae” 13[1977] s. 45).
- W podobnym duchu szacunku do ciała zmarłego wyraża się również Katechizm Kościoła Katolickiego, który stwierdza: “Żegnając zmarłego, Kościół poleca go Bogu. Jest to ostatnie pożegnanie, jakie wspólnota chrześcijańska oddaje swemu członkowi, zanim jego ciało będzie wyniesione i pogrzebane” (1690).
- Narastająca w Polsce praktyka kremacji zwłok wymaga następujących ustaleń i wytycznych duszpastersko-liturgicznych:
a) Obrzędy pogrzebowe z ostatnim pożegnaniem włącznie, z udziałem rodziny i wspólnoty parafialnej, zasadniczo należy odprawić przed kremacją ciała zmarłego, zgodnie z podanym w rytuale formami i odpowiednio dobranymi stacjami (“Obrzędy pogrzebu dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, s. 23-188). Do takiej praktyki należy wychowywać wiernych.
b) Urnę po kremacji składa się w grobie lub w specjalnym kolumbarium (ściana lub kaplica na cmentarzu) bez zewnętrznej okazałości, z udziałem jedynie najbliższej rodziny, przy zachowaniu niżej podanych obrzędów.
c) W uzasadnionych przypadkach, np. po sprowadzeniu urny z prochami z zagranicy, obrzędy pogrzebowe, podane w rytuale, można sprawować nad samą urną, którą stawia się przed prezbiterium na odpowiednim podwyższeniu, obok zapalonego paschału.